Geneza Konstytucji

Istnieje pogląd głoszący, że prawodawcy z opóźnieniem reagują na dokonujące się w społeczeństwie przemiany, które prędzej czy później wymuszają zmiany w legislacji, likwidujące zbyt drastyczny rozziew między sferą jurydyczną a innymi segmentami rzeczywistości. W tej narracji prawo jest z natury swej konserwatywne, w przeciwieństwie do ekonomii i polityki, bardziej podatnych na przekształcenia. Występująca współcześnie w wielu państwach nadaktywność ustawodawcza zdaje się podawać w wątpliwość słuszność wyeksplikowanej hipotezy, ale możemy zrelatywizować tę negację poprzez wskazanie na domniemaną przejściowość zjawiska inflacji aktów prawnych, skłaniającą do ignorowania znaczenia wzburzonych normatywnych bałwanów, nieuchronnie zmierzających w stronę zakurzonych archiwów, gdzie niedługo grzecznie spoczną, nie wzbudzając większego zainteresowania nawet najbardziej dociekliwych historyków prawa.

Jeśli diagnoza ta jest prawdziwa, to warte uwagi są w dłuższej dziejowej perspektywie jedynie te akty prawne, które pamiętane są po wielu latach od ich powstania. Wypada zaliczyć do nich niektóre wiekopomne kodeksy, bulle czy karty oraz konstytucje. Pozycja tych ostatnich, jeśli będziemy je rozumieć jako nowożytne dokumenty umieszczane w monarchiach i republikach na najwyższym szczeblu prawnej hierarchii, jest w historiozoficznym wymiarze słabsza od mających starszy rodowód konkurentów, gdyż minęło zbyt mało czasu, aby móc wyciągać dalej idące wnioski odnoszące się do ich znaczenia. Na aktualnym etapie rozwoju jednakże wypada uznać, że w poważnej mierze współkształtują one typową postać współczesnej państwowości, dla opisania której używa się wszak określenia „nowożytne państwo konstytucyjne”. Z tego względu rozmaite zagadnienia odnoszące się do konstytucji wzbudzają zainteresowanie wielu osób, w tym również tej, która pisze te słowa.

Autor ma nadzieję, że prezentowana monografia może zainteresować tych, którzy nie lubią banalnej typowości i lubią zagłębiać się w studiowanie dialektycznie niejednoznacznych zjawisk, pociągających dla niezależnych umysłów, spragnionych intelektualnych wyzwań. Za takie można, przy odrobinie dobrych chęci, uznać zagadnienie pochodzenia Konstytucji w jej dość typowym dla dzisiejszych czasów rozumieniu jako najważniejszego aktu prawnego w państwie. Przydawanie dokumentowi tego rodzaju nadzwyczajnego znaczenia, czynienie z niego istotnego symbolu państwowości, przeglądającej się w swoim prawno-politycznym odbiciu, skłania do refleksji na temat konstytucyjnego „życia przed życiem” – tego, co działo się przed końcem XVIII stulecia, kiedy to zaczęła się ewidentna ofensywa zinstytucjonalizowanego konstytucjonalizmu, doprowadzająca do jego zwycięstwa w światowej skali. Zapewne nie jest ono przypadkowe, co skłania do postawienia hipotezy występowania wcześniej czynników, jakie przygotowały ten triumfalny marsz.

*****

Tytuł: Geneza Konstytucji

Autor: Artur Ławniczak

Recenzja: prof. zw. dr hab. Rościsław Żerelik

Wydawca: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

Identyfikator: ISBN 978-83-61370-31-4

Miejsce wydania: Wrocław

Data wydania: 2015

Prawa: © Artur Ławniczak

Korekta: Joanna Kokocińska

Projekt i wykonanie okładki: Karolina Drozd

Skład i opracowanie techniczne: Aleksandra Kumaszka, Tomasz Kalota – eBooki.com.pl