Konstrukcja prawna swobód rynku wewnętrznego Unii Europejskiej

Celem niniejszej rozprawy jest próba analizy swobód jednolitego rynku wewnętrznego Unii Europejskiej. Rynek ten stanowi fenomen, zapewniając funkcjonowanie między państwami członkowskimi obszaru gospodarczego bez granic wewnętrznych na skalę nieznaną w stosunkach międzynarodowych. Co godne podkreślenia w dobie współczesnej, jest to jedno z niewielu osiągnięć całego procesu integracji europejskiej, którego nie kontestują nawet eurosceptycy. Natomiast jego fundament stanowi przewidziany w art. 26 TFUE swobodny przepływ towarów, usług, osób i kapitału, chociaż należy zaznaczyć, że akurat ta lista ma charakter cokolwiek symboliczny, gdyż nie w pełni pokrywa się z rzeczywistym katalogiem swobód przewidzianych w normach szczególnych.

Swobody są niewątpliwie interesującym obiektem badawczym z wielu względów, które nie ograniczają się jedynie do specyfiki procesu integracji europejskiej, co wymaga oczywiście sięgania do szczególnego podłoża ideowego zapoczątkowanego przez liberalizm i funkcjonalizm. Analiza ich norm okazuje się wyzwaniem z perspektywy teoretycznoprawnej, a ponadto zajmują one poczesne miejsce w unijnych Traktatach, którym przypisuje się charakter aktów konstytucyjnych porządku ponadnarodowego, cechującego się autonomią, wyjątkowymi zasadami stosowania i wykładni.

W celu realizacji założeń badawczych niniejsza rozprawa została podzielona na trzy części. Pierwsza stanowi próbę ujęcia systemowego, które nie ogranicza się jedynie do przedstawienia miejsca norm swobód w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i ich związków z innymi normami. Dlatego po wstępnym przedstawieniu podłoża ideowego i genezy procesów integracyjnych skoncentrowano się na problematyce ogólnej teorii swobód, ich konstrukcji oraz fundamentalnym charakterze, także jako praw podmiotowych i obywatelskich, analizując ponadto wyzwania wykładni.

W części drugiej rozważany jest wpływ swobód na systemy krajowe oraz zagadnienia podziału władzy w Unii, jaki one generują, co wiąże się z koniecznością znalezienia formuły ich otwartości na obce czynniki produkcji w ramach swobodnego przepływu oraz rozwiązania dylematu zarządzania różnicami w regulacjach krajowych. Wymaga to uwzględnienia roli wyjątków i ograniczeń swobód rozumianych jako mechanizm korygujący oraz znaczenia zastosowania zasady proporcjonalności.

Natomiast w części trzeciej analizowany jest model ochrony prawnej, jaki zapewniają swobody. Najpierw przedstawiony został jej zakres podmiotowy i przedmiotowy, ze szczególnym uwzględnieniem wymogu elementu transgranicznego. Następnie dokonano analizy rozumienia i roli zasady niedyskryminacji ze względu na przynależność oraz kluczowego zakazu stosowania barier w swobodnym przepływie między państwami członkowskimi UE.

*****

Autor: Aleksander Cieśliński

Komitet Redakcyjny: Przewodniczący – prof. dr hab. Leonard Górnicki
Członek – dr Anna Trzmielak-Stanisławska
Członek – mgr Bożena Górna

Recenzja wydawnicza: dr hab. prof. nadzw. UWr Dagmara Kornobis-Romanowska

Temat i słowa kluczowe: rynek, Unia Europejska, integracja europejska, przepływ towarów, rynek wewnętrzny UE, prawo gospodarcze, obrót międzynarodowy, obywatelstwo UE, system ochrony prawnej w UE, wykładnia prawa unijnego, zasada niedyskryminacji, zasada proporcjonalności, zasada kraju pochodzenia, swobodny przepływ towarów, usług, osób i kapitału

Spis treści

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi