Polski system azylowy

Zasadniczym celem pracy jest analiza form ochrony cudzoziemców na terytorium RP tworzących polski system azylowy. Z natury transgraniczny charakter problematyki, wykraczającej poza granice jednego państwa i wymagającej podejmowania przez państwa działań wspólnych, także w drodze przekazania kompetencji do regulowania tych zagadnień organizacji międzynarodowej, powoduje, że zagadnienie to ma złożony charakter i wykracza poza jedną, tradycyjnie wyodrębnianą, gałąź prawa. Będąc instytucją prawa publicznego, ochrona cudzoziemców jest jednocześnie materią prawa międzynarodowego publicznego, prawa Unii Europejskiej konstruującego Wspólny Europejski System Azylowego i krajowego prawa administracyjnego, rozumianego jako fragment porządku prawnego pochodzącego od prawodawcy krajowego. Rodzi to naturalne dążenie do ustalenia, kto, w jakim zakresie i z jakim skutkiem uregulował tę materię w multicentrycznym systemie prawa. Najistotniejsze jest jednakże poszukiwanie odpowiedzi na pytanie czy polski system azylowy, stanowiąc jeden z elementów europejskiej wielopoziomowej i multipaństwowej układanki, zaspokaja potrzebę ochrony człowieka, zarówno tego, który w Europie jako uchodźca poszukuje schronienia, jak i tego, który znajduje się w centrum uwagi państwa jako jego obywatel i którego interes indywidualny powinien być realizowany jako cel ostateczny wszelkich działań organów państwa.

Praca uwzględnia stan prawny na dzień 1 czerwca 2014 r.

*****

Tytuł: Polski system azylowy

Autor: Barbara Kowalczyk

Recenzja: prof. nadzw. dr hab. Jan Jeżewski

Temat i słowa kluczowe: azyl; status uchodźcy; Wspólny Europejski System Azylowy; ochrona międzynarodowa

Wydawca: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

Identyfikator: ISBN 978-83-61370-03-1

Miejsce wydania: Wrocław

Data wydania: 2014

Prawa: © Barbara Kowalczyk

Projekt i wykonanie okładki:  Karolina Drozd

Skład i opracowanie techniczne: Aleksandra Kumaszka, Tomasz Kalota – eBooki.com.pl

Dostęp online: http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/62929

*****

Spis treści

 

Od autora

Rozdział I. Ochrona cudzoziemców jako przedmiot regulacji prawnej

1. Złożony system źródeł prawa ochrony cudzoziemców

2. Prawo uniwersalne

2.1. Konwencja dotycząca statusu uchodźców, sporządzona w Genewie dnia 28 lipca 1951 r., i Protokół dotyczący statusu uchodźców, sporządzony w Nowym Jorku dnia 31 stycznia 1967 r.

2.2. Inne umowy międzynarodowe

3. Prawo regionalne (europejskie)

3.1. Prawo Rady Europy

3.2. Ochrona cudzoziemców w prawie Unii Europejskiej

3.2.1. Początki współpracy

3.2.2. Uwspólnotowienie polityki azylowej. Wspólny Europejski System Azylowy

3.2.3. Traktat z Lizbony

4. Prawo krajowe

4.1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.

4.2. Ustawy

Rozdział II. Organizacja ochrony cudzoziemców

1. Administracja międzynarodowa. UNHCR

2. Administracja unijna

2.1. Agencje regulacyjne

2.1.1. Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu

2.1.2. Inne agencje

2.2. Sieci organów

2.2.1. Europejska Sieć Migracyjna

2.2.2. Inne sieci

2.3. Współpraca horyzontalna

3. Zeuropeizowana administracja krajowa

3.1. Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców

3.1.1. Z problematyki strukturalno-organizacyjnej

3.1.2. Z zagadnień o charakterze merytorycznym

3.2. Rada do Spraw Uchodźców

3.2.1. Z problematyki strukturalno-organizacyjnej

3.2.2. Z zagadnień o charakterze merytorycznym

Rozdział III. Formy ochrony cudzoziemców na terytorium RP

1. Azyl terytorialny (polityczny)

2. Status uchodźcy

2.1. Uwagi wprowadzające – pojęcie uchodźcy

2.2. Klauzule włączenia

2.2.1. Uchodźcy historyczni

2.2.2. Uchodźcy konwencyjni – art. 1 A pkt 2 Konwencji Genewskiej

2.2.2.1. Uzasadniona obawa prześladowania z powodu rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub przekonań politycznych

2.2.2.2. Miejsce pobytu

2.2.2.3. Brak ochrony ze strony państwa obywatelstwa

2.3. Klauzule wyłączenia

2.3.1. Brak uzasadnionej obawy przed prześladowaniem w kraju pochodzenia

2.3.2. Art. 1 D Konwencji Genewskiej

2.3.3. Art. 1 E Konwencji Genewskiej

2.3.4. Art. 1 F Konwencji Genewskiej

2.4. Klauzule ustania

3. Ochrona uzupełniająca

4. Zgoda na pobyt ze względów humanitarnych

5. Zgoda na pobyt tolerowany

6. Ochrona czasowa

Rozdział IV. Dostęp do azylu

1. Istota i zakres przestrzenny zasady non-refoulement

2. Zewnętrzny wymiar WESA

2.1. Regionalne programy ochrony

2.2. Przesiedlenia

2.3. Tranzytowe centra procesowe i procedury ochronne

3. Poziom krajowy

3.1. Środki z zakresu kontroli imigracji i zwalczania nielegalnej imigracji

3.2. Brak właściwości międzynarodowej organu. Dublin III

3.3. Niedopuszczalność wniosku

3.4. Zakres podmiotowy ochrony

3.4.1. Ustawa azylowa

3.4.2. Ustawa o cudzoziemcach

Rozdział V. Postępowanie w sprawie o nadanie i pozbawienie ochrony

1. Status uchodźcy i ochrona uzupełniająca

1.1. Postępowanie w sprawie o nadanie statusu uchodźcy. Zintegrowana procedura azylowa

1.1.1. Wszczęcie postępowania w sprawie o nadanie statusu uchodźcy

1.1.2. Postępowanie w sprawie ustalenia państwa odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o nadanie statusu uchodźcy

1.1.3. Postępowanie wyjaśniające w sprawie o nadanie statusu uchodźcy

1.1.4. Orzekanie w sprawie o nadanie statusu uchodźcy

1.1.4.1. Decyzje rozstrzygające sprawę co do istoty

1.1.4.2. Decyzje procesowe

1.1.5. Kontrola decyzji w sprawie o nadanie statusu uchodźcy przez organ odwoławczy i sąd administracyjny

1.1.6. Przesiedlenia i relokacja uchodźców – rozwiązania alternatywne

1.1.7. Warunki recepcji aplikantów o status uchodźcy

1.2. Postępowanie w sprawie pozbawienia statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej

2. Pozostałe formy ochrony

2.1. Azyl

2.1.1. Postępowanie w sprawie udzielenia azylu

2.1.2. Postępowanie w sprawie pozbawienia azylu

2.2. Zgoda na pobyt ze względów humanitarnych i zgoda na pobyt tolerowany

2.2.1. Postępowanie w sprawie udzielenia zgody na pobyt ze względów humanitarnych i zgody na pobyt tolerowany

2.2.2. Cofnięcie zgody na pobyt ze względów humanitarnych i zgody na pobyt tolerowany oraz ustanie ochrony ex lege

2.3. Ochrona czasowa

2.3.1. Postępowanie w sprawie udzielenia ochrony czasowej

2.3.2. Postępowanie w sprawie odmowy skorzystania z ochrony czasowej i ustanie ochrony czasowej

Rozdział VI. Sytuacja prawna cudzoziemca, któremu udzielono ochrony

1. Standardy traktowania

2. Prawa i wolności

2.1. Konstytucyjne zasady ogólne

2.2. Prawa i wolności osobiste

2.3. Prawa i wolności polityczne

2.4. Prawa i wolności ekonomiczne, socjalne i kulturalne

3. Środki ochrony praw i wolności

4. Podstawowe obowiązki

Uwagi końcowe

Wykazy

I. Wykaz cytowanych publikacji

II. Wykaz źródeł prawa

III. Wykaz orzeczeń

IV. Varia