Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji

Uchwalona 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja RP jest aktem, w którym prawa i wolności człowieka i obywatela uregulowano bardzo szeroko. Na ogólną liczbę 243 artykułów ustawy zasadniczej, aż 57 poświęcono określeniu statusu jednostki we współczesnym państwie.

Jednak przez blisko dwie dekady można było odnieść wrażenie, że prawo petycji (art. 63 Konstytucji RP) jest prawem fasadowym. Petycje, skargi i wnioski traktowano zbiorczo, nie wskazując, na czym polega różnica między nimi, i dodatkowo rozpatrzenie ich regulowały przepisy jednej procedury (przepisy art. 221 i n. Kodeksu postępowania administracyjnego). Sytuacja taka w istotny sposób prowadziła do identyfikacji instytucji petycji ze skargami i wnioskami, w zasadzie uniemożliwiając ustalenie samoistnego charakteru tej pierwszej. Dopiero inicjatywa Senatu podjęta w 2013 r. ostatecznie doprowadziła do uchwalenia przez polski parlament ustawy o petycjach, która, jak wskazuje się w uzasadnieniu projektu, „[…] ma na celu wypełnienie obowiązku dostosowania ustawodawstwa zwykłego do przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, to jest do określonego w art. 63 obowiązku ustawowego uregulowania trybu rozpatrywania petycji”.

Mimo uchwalenia tego aktu prawnego podstawowym pytaniem pozostaje czy rzeczywiście nowa ustawa o petycjach może przyczynić się do wzrostu znaczenia prawa petycji, w szczególności zaś tego, czy przyjęte regulacje ustawowe zagwarantują odpowiedni sposób jego egzekwowania. Wielką niewiadomą jest również to, w jaki sposób następować będzie weryfikacja przez adresata petycji istoty roszczenia zawartego w treści konkretnego pisma (wystąpienia), zwłaszcza pod kątem odróżnienia go od sprecyzowanego wieloletnią praktyką mechanizmu identyfikacji treści skarg i wniosków. Problemów, w tym także tych wynikających z procedury postępowania w związku z wpłynięciem petycji do konkretnego organu (np. sądu), wydaje się bardzo dużo i trudno spodziewać się, że uda się je rozwiązać już na początku obowiązywania ustawy o petycjach.

Praca stanowi nie tylko dowód aktywności badawczej autorów poszczególnych opracowań, ale też jest ważną pozycją o wartości naukowej adresowaną do interesujących się problematyką petycji prawników teoretyków, jak i prawników praktyków, politologów, a także studentów tych kierunków. Należy podkreślić, że w polskiej literaturze naukowej brak jest w istocie współczesnych opracowań poświęconych w tak szerokim zakresie prawnemu kształtowi i genezie prawa petycji. Książka pod red. Ryszarda Balickiego i Mariusza Jabłońskiego wypełnia tę lukę.

*****

Tytuł: Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji

Redakcja: Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński

Recenzent: prof. zw. dr hab. dr h.c. multi Bogusław Banaszak

Wydawca: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

Identyfikator: ISBN 978-83-61370-63-5

Miejsce wydania: Wrocław

Data wydania: 2015

Prawa: © Copyright by Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

Korekta: Anna Noga-Grochola

Projekt i wykonanie okładki: Karolina Drozd

Skład i opracowanie techniczne: Aleksandra Kumaszka, Tomasz Kalota – eBooki.com.pl